اثرات سرخارگل بر دستگاه ایمنی: فرضیه تا واقعیت

زمینه و هدف: سال­هاست که در طب سنتی از گیاه سرخارگل به منظور پیشگیری و درمان طیف گسترده­ای از بیماری­ها از قبیل سرماخوردگی معمولی، درمان سرفه، عفونت­های ریوی، اختلالات جلدی و حتی بیماری­های مزمن ناشی از نقص ایمنی استفاده می­شود. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثرات تعدیل کنندگی عصاره هیدروالکلی گیاه سرخارگل(l. echinacea purpurea) بر موش­های سوری متعاقب چالش با پادگن گویچه­های سرخ گوسفند (sheep red blood cells-srbc) می­باشد. روش کار: جامعه مورد مطالعه، شامل 14 موش سوری نر بود که در دو گروه مساوی به طور تصادفی قرار گرفتند و با پادگن srbc ایمونیزه شدند. موش­های گروه تیمار از ابتدای مطالعه به مدت دو هفته روزانه عصاره هیدروالکلی گیاه سرخارگل (025/0میلی­گرم-خوراکی) را دریافت نمودند. ایمنی هومورال و ایمنی سلولی (اختصاصی)، قابلیت انفجار تنفسی ماکروفاژها و میزان تکثیر سلول­های ایمنی سنجیده شد. به منظور مقایسه از آزمون من- ویتنی یو در محیط نرم افزاری19  spss استفاده شد. یافته­ها: نتایج به دست آمده حاکی از افزایش معنی­دار تیتر پادتن ضد srbc در سرم موش­های گروه تیمار  به میزان 933/10±267/205 همزمان با کاهش شدت واکنش سلولی به میزان 202/4±288/15 نسبت به گروه شاهد می­باشد. میزان تکثیر لنفوسیت­های طحالی در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی­داری به میزان227/0± 821/1 افزایش یافته بود. با این حال، به نحوه قابل توجهی میزان قابلیت انفجار تنفسی و تولید نیتریک اکسید به ترتیب 020/0± 702/0، 032/2± 253/50 درجمعیت سلول­های فاگوسیتیک طحال موش­های گروه تیمار نسبت به موش­های شاهد کاهش معنی­داری یافته بود. مقدار احتمال 05/0>p به عنوان سطح معنی دار  در تمامی محاسبات در نظر گرفته شد. نتیجه­گیری: از آنجایی که شدت انفجار تنفسی و قابلیت تولید نیتریک اکسید در سلول­های فاگوسیتیک به طور مشخصی کاهش می­یابد، بنابراین به نظر نمی­رسد که سرخارگل اثرات واقعاً مفیدی در تقویت سیستم ایمنی داشته باشد. با این حال ممکن است که عصاره هیدروالکلی گیاه سرخارگل به عنوان یک ترکیب طبیعی تعدیل کننده دستگاه ایمنی مورد توجه قرار گیرد.